De Belastingdienst
Opheffing handhavingsmoratorium: een nieuwe realiteit voor ZZP’ers en opdrachtgevers namens
De Belastingdien
We zijn nu drie maanden verder sinds de opheffing van het handhavingsmoratorium op 1 januari. De verandering heeft veel losgemaakt onder ZZP’ers en opdrachtgevers, vertelt Edith de Bourgraaf, Programmamanager Handhaving Arbeidsrelaties bij de Belastingdienst, in gesprek met Informer.
“Waar eerder geen financieel risico was, kunnen nu met terugwerkende kracht naheffingen loonheffingen volgen. Maar wie kritisch kijkt naar de arbeidsrelatie en zich goed voorbereidt, heeft niets te vrezen. De opheffing is niet bedoeld om ondernemerschap te ontmoedigen of om zelfstandigen tegen te werken.”
Om de huidige situatie te begrijpen, kijken we terug naar 2016, toen de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) in werking trad en de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) verdween. Dit zorgde voor onrust bij opdrachtgevers, die voortaan zelf verantwoordelijk waren voor de beoordeling van de arbeidsrelatie. “Het kabinet besloot daarop een handhavingsmoratorium in te stellen voor de loonheffingen, zodat de markt zich kon aanpassen”, vertelt De Bourgraaf. “Maar die tijdelijke maatregel bleef uiteindelijk acht jaar van kracht.”
In sommige gevallen vervaagde de grens tussen zelfstandige en werknemer, waardoor sommige ZZP’ers feitelijk werkten als werknemer. Hierdoor droegen opdrachtgevers geen premies af voor werknemersverzekeringen, wat leidde tot scheve verhoudingen op de arbeidsmarkt en druk zette op de solidariteit binnen het sociale zekerheidsstelsel. Het beeld ontstond dat handhaving uitbleef, terwijl de Belastingdienst in werkelijkheid wel controles uitvoerde, maar met beperkte financiële gevolgen. De Belastingdienst kon onder het handhavingsmoratorium niet met terugwerkende kracht corrigeren. Een uitzondering gold in het geval van kwaadwillendheid of nadat een aanwijzing was opgelegd. In september 2024 maakte het kabinet in een Kamerbrief definitief bekend dat het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 zou verdwijnen.
Tekst: Esmee Weerden